در این مقاله وب دانش قصد داریم به ۱۱ نمونه از کاربردهای IoT در صنایع مختلف اشاره کنیم.
از نظارت بر ماشینآلات تا خودکارسازی زنجیرههای تأمین – اینترنت اشیا (IoT) در حال حاضر در بسیاری از حوزههای کسبوکار و زندگی روزمره مورد استفاده قرار میگیرد. در مقاله پیش رو، به نمونههایی از کاربردهای IoT میپردازیم.
شهرهای هوشمند: کاربرد IoT برای بهبود مراکز شهری
در شهرهای بزرگ، اپلیکیشنهای IoT زیرساختهای کارآمدتری را برای ساکنان و مقامات شهری ایجاد میکنند. این فناوریها تأثیرات زیستمحیطی ناشی از گازهای خروجی، اتلاف منابع و ترافیک سنگین را کاهش میدهند.
- دفع زباله هوشمند: حسگرهای نصبشده در سطلهای زباله سطح پر شدن آنها را ثبت کرده و بهصورت خودکار گزارش میدهند که چه زمانی باید تخلیه شوند. این امر از سفرهای غیرضروری جلوگیری کرده و به استفاده بهینه از منابع کمک میکند.
- روشنایی هوشمند: فناوری IoT در چراغهای خیابان، نور محیط و حضور افراد را تشخیص میدهد و بهطور خودکار نورپردازی را تنظیم میکند تا بدون کاهش ایمنی، مصرف انرژی کاهش یابد.
- مدیریت هوشمند ترافیک: حسگرها و دوربینها جریان ترافیک را در زمان واقعی پایش میکنند. بر اساس این دادهها، چراغهای راهنمایی بهصورت دینامیک تنظیم میشوند تا ازدحام ترافیک و انتشار آلایندهها کاهش یابد.
- پارکینگ هوشمند: حسگرهای موجود در فضاهای پارکینگ، فضای خالی و اشغالشده را شناسایی کرده و اطلاعات را بهصورت لحظهای به رانندگان ورودی منتقل میکنند. این کار زمان جستجوی پارکینگ را کاهش داده و از ترافیک شهری میکاهد.
این نمونههای کاربردی IoT، زندگی روزمره شهروندان را بهبود میبخشند و حجم کار مقامات شهری را کاهش میدهند و به مراکز شهری مانند کلانشهرها کمک میکنند تا زیستپذیرتر و پایدارتر شوند.
خانه هوشمند: کاربردهای IoT برای راحتی بیشتر در منزل
از کاربردهای IoT در صنایع مختلف میتوان اشاره کرد به اینکه با استفاده از دستگاههای متصل، ساکنان میتوانند چندین دستگاه در خانه را از طریق تلفنهای هوشمند یا دستیارهای صوتی کنترل کنند. فناوریهای خانه هوشمند به این ترتیب راحتی و امنیت را در منازل خصوصی افزایش میدهند.
- روشنایی هوشمند: لامپها بهصورت خودکار بر اساس زمان روز یا حضور افراد تنظیم میشوند.
- ترموستاتهای هوشمند: بر اساس عادات ساکنان، ترموستاتها بهطور خودکار سیستمهای گرمایشی یا تهویه مطبوع را تنظیم میکنند.
- سیستمهای امنیتی خودکار: دوربینهای نظارتی در صورت فعالیت غیرعادی به تلفن هوشمند متصل اعلان میفرستند، در حالی که قفلهای دیجیتال امکان دسترسی بدون کلید را فراهم میکنند.
اپلیکیشنهای مدرن IoT برای خانههای هوشمند، دستگاههای مختلف را به یکدیگر متصل میکنند تا زندگی را آسانتر کنند. لامپها و ترموستاتهای هوشمند به بهرهوری انرژی و صرفهجویی در هزینه کمک میکنند، در حالی که سیستمهای امنیتی هوشمند، خانهها و آپارتمانها را ایمنتر میسازند.
مدیریت هوشمند انرژی با دستگاههای IoT
در بخش انرژی، نمونههایی از کاربردهای IoT مانند شبکههای هوشمند و کنتورهای هوشمند به ترویج روشهای سازگار با محیط زیست و پایدار در مصرف برق کمک میکنند. این فناوریها به تأمین برق کمک میکنند تا در آینده سازگارتر با محیط زیست و کارآمدتر شود.
- شبکههای هوشمند (Smart Grids):
شبکههای برق هوشمند که جریان انرژی را بهصورت لحظهای پایش و کنترل میکنند. این شبکهها تقاضای برق را در زمانهای مختلف بهطور کارآمد تنظیم میکنند، قطعیهای احتمالی برق را شناسایی کرده و توزیع انرژی را بهینهسازی میکنند. همچنین، برق تولیدشده از منابع انرژی پایدار بهتر یکپارچه شده و قابل استفاده میشود. این شبکهها در نتیجه، قابلیت اطمینان کلی تأمین برق را افزایش میدهند. - کنتورهای هوشمند (Smart Metering):
کنتورهای هوشمند میزان مصرف انرژی در منازل و کسبوکارها را بهطور دقیق اندازهگیری کرده و دادهها را بهصورت لحظهای به تأمینکنندگان برق ارسال میکنند. این امر به مصرفکنندگان و تأمینکنندگان انرژی امکان میدهد تا بینش دقیقی از مصرف کنونی و گذشته انرژی داشته باشند.
هر دو نمونه IoT، به توزیع و مصرف کارآمدتر انرژی کمک میکنند. این امر علاوه بر صرفهجویی در منابع، شفافیت مصرف انرژی را افزایش داده و استفاده پایدار از برق را ترویج میکند.
دستگاههای مدرن IoT برای مدیریت هوشمند ساختمان
اپلیکیشنهای IoT امکان مدیریت هوشمند ساختمانهای تجاری را فراهم میکنند. حسگرها و دستگاههای هوشمند، استفاده از فضاها را ثبت کرده و سیستمهایی مانند نورپردازی، تهویه و سایر تجهیزات درون و اطراف ساختمان را کنترل و پایش میکنند.
- کنترل دما: ترموستاتهای متصل به اینترنت، دمای داخلی را بر اساس عادات افراد و شرایط آبوهوایی تنظیم میکنند. این کار ضمن صرفهجویی در انرژی، محیط کاری مطلوبی را فراهم میسازد.
- پایش امنیت: سیستمهای امنیتی هوشمند، ورودیها، پنجرهها و الگوهای حرکتی در ساختمان را رصد میکنند. در صورت وقوع سرقت یا تهدیدات دیگر، به ساکنان، کارکنان و خدمات امنیتی هشدار میدهند.
چه در ساختمانهای اداری، فرودگاهها یا مراکز خرید، اپلیکیشنهای مدیریت هوشمند ساختمان به افزایش بهرهوری انرژی، امنیت و راحتی افراد کمک میکنند.
نمونههای کاربرد IoT در بخش حملونقل
کاربردهای اینترنت اشیا در صنعت حملونقل، بهویژه در زمینه رانندگی خودکار و مدیریت ناوگان مؤثر هستند. وظایف وقتگیر اداری و رانندگی بهصورت خودکار انجام میشوند و بار کاری کاهش مییابد.
- رانندگی خودکار: وسایل نقلیه متصل به اینترنت بهصورت مستمر دادههایی از محیط اطراف خود جمعآوری و تبادل میکنند. در آینده، این وسایل قادر خواهند بود موانع را شناسایی کرده، علائم ترافیکی را تفسیر کرده و به تغییرات ترافیک بهصورت لحظهای واکنش نشان دهند.
- مدیریت ناوگان: حسگرهای موجود در وسایل نقلیه، دادههایی مانند موقعیت، سرعت و مصرف سوخت را ثبت کرده و بهصورت لحظهای به یک پلتفرم مرکزی IoT ارسال میکنند. مدیران ناوگان میتوانند با استفاده از این اطلاعات، مسیرها و برنامههای تعمیر و نگهداری را بهینهسازی کرده و در نتیجه، هزینهها را کاهش دهند و از ناوگان بهتر استفاده کنند.
ادغام دستگاههای IoT، کاربردهای حملونقل را برای مصرفکنندگان و شرکتها ایمنتر و کارآمدتر میسازد. به این ترتیب، بار اداری در مدیریت ناوگان کاهش یافته و وسایل نقلیه خودکار میتوانند پشتیبان رانندگان باشند.
زنجیرههای تأمین هوشمند: شفافیت و کنترل بیشتر با اینترنت اشیا
از کاربردهای IoT در صنایع مختلف، نمونههای کاربرد IoT در مدیریت زنجیره تأمین (SCM) نحوه ذخیرهسازی و حملونقل کالاها را بهبود میبخشند. مدیریت زنجیره تأمین به ساختار و مدیریت کل فرآیند ایجاد ارزش از استخراج مواد اولیه تا تحویل محصول اشاره دارد.
- مدیریت انبار: حسگرها و دستگاههای IoT مدیریت دقیق انبار را پشتیبانی میکنند. این سیستمها موجودی محصولات، موقعیت فعلی کالاها و شرایط نگهداری را بهصورت لحظهای ثبت میکنند. شرکتها میتوانند نمای کلی و جامعی از انبارهای خود داشته باشند، سطح موجودی را بهینه کنند و از تنگناهای احتمالی در فرآیند تولید جلوگیری کنند.
- ردیابی کالاها: ردیابهای GPS موقعیت و شرایط محصولات را در حین حملونقل نظارت میکنند. شرکتها میتوانند در صورت بروز تأخیر یا مشکلات دیگر، بهصورت لحظهای واکنش نشان دهند و زنجیره تأمین را تنظیم کنند. برای مثال، در مورد محصولات حساس به دما مانند مواد غذایی یا داروها، به محض انحراف دما، اعلان هشدار صادر میشود تا قبل از آسیبدیدن کالا، اقدامات لازم انجام شود.
ادغام اپلیکیشنهای IoT در زنجیرههای تأمین، کارایی فرآیندهای ارزشآفرین در شرکتها و رضایت مشتریان را افزایش میدهد و در عین حال، هزینهها را کاهش میدهد. همچنین، زنجیرههای تأمین به کمک IoT میتوانند در برابر تغییرات بازار و روندها انعطافپذیرتر شوند.
صنعت ۴.۰: نمونههای IoT در تولید
در تولید صنعتی، اینترنت اشیا ماشینها، حسگرها و سیستمها را به هم متصل میکند. این دستگاهها بهصورت لحظهای دادهها را تبادل کرده و بر اساس آن فرآیندها را بهینهسازی میکنند. این حوزه به نام صنعت ۴.۰ شناخته میشود و یکی از نمونههای بارز آن، نگهداری پیشبینیشده است.
- نگهداری پیشبینیشده: حسگرها بهصورت مداوم وضعیت ماشینها را نظارت کرده و دادههایی مانند دما، لرزش و ساعات کارکرد را ثبت میکنند. شرکتها با تحلیل این دادهها، زمان احتمالی خرابی ماشینها را پیشبینی کرده و عملیات تعمیر و نگهداری را دقیقاً در زمان مورد نیاز انجام میدهند. این امر، زمان خرابیهای غیرمنتظره را به حداقل میرساند و طول عمر ماشینآلات را افزایش میدهد.
کاربرد IoT در صنعت ۴.۰ فرآیندهای تولید را کارآمدتر و منعطفتر میکند، هزینهها را کاهش میدهد، دسترسی سیستمها را افزایش میدهد و به تولید بدون وقفه کمک میکند. در نتیجه، اینترنت اشیا بهطور چشمگیری رقابتپذیری شرکتهای صنعتی را افزایش میدهد.
IoT در حوزه سلامت: نمونههای کاربردی برای مراقبت بهتر از بیماران
اینترنت اشیا در حال دیجیتالیسازی بخش سلامت است. دستگاهها به هم متصل شده و بهطور مستقل و در فواصل طولانی با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند تا دادهها را به کادر درمان منتقل کنند. برخی از دستگاههای مدرن IoT عبارتند از:
- دستگاههای پوشیدنی (Wearables): ردیابهای تناسب اندام یا ساعتهای هوشمند، علائم حیاتی بیماران مانند ضربان قلب یا سطح قند خون را بهصورت پیوسته پایش کرده و به پزشکان منتقل میکنند. به این ترتیب، متخصصان میتوانند ناهنجاریها را در مراحل اولیه تشخیص داده و مداخله کنند.
- بیمارستانهای هوشمند: در بیمارستانهای هوشمند، پمپهای تزریق، مانیتورها و سایر دستگاهها به سیستم مرکزی بیمارستان متصل هستند که دادههای ثبتشده را بهصورت لحظهای تحلیل میکند. این کار به پزشکان و پرستاران امکان میدهد سریعتر به موقعیتهای بحرانی واکنش نشان دهند و مراقبت بهینهتری ارائه دهند.
- تلهمدیسین (Telemedicine): این نمونه IoT امکان پایش و تشخیص بیماران از راه دور را فراهم میکند. پزشکان میتوانند دستگاههای پزشکی را از راه دور کنترل کنند و از دادههای لحظهای برای تشخیص استفاده کنند. تلهمدیسین بهویژه در مناطق دورافتاده، کیفیت خدمات پزشکی را بهبود میبخشد.
کاربرد IoT در حوزه سلامت، دقت و سرعت مراقبتهای پزشکی را افزایش میدهد. متخصصان در هر زمان به دادههای دقیق بیماران دسترسی دارند و این به معنای تشخیصهای دقیقتر و مراقبتهای جامعتر برای بیماران در شهرها و روستاهاست.
کشاورزی هوشمند با کمک IoT
اینترنت اشیا در حال دیجیتالیسازی بخش کشاورزی است؛ تحولی که به نام کشاورزی ۴.۰ شناخته میشود. افزایش آگاهی زیستمحیطی، شرایط آبوهوایی شدید و کاهش منابع، نیاز به مدیریت پایدارتر را افزایش داده است که در این زمینه، IoT میتواند در پایش، تضمین کیفیت و کنترل تأسیسات و مزارع کمک کند.
- کشاورزی هوشمند: حسگرهای IoT دادههایی مانند رطوبت خاک، دما و سطح مواد مغذی را جمعآوری میکنند. کشاورزان سپس میتوانند مصرف آب، کود و آفتکشها را بهطور بهینه تنظیم کنند و در نتیجه منابع را حفظ کرده و بهرهوری را افزایش دهند.
- ماشینآلات خودکار: سیستمهای IoT، تراکتورها، کمباینها، رباتهای مزرعه یا سیستمهای تغذیه را کنترل و نظارت میکنند. این امر، نیاز به نیروی کار دستی را کاهش داده و کارایی عملیات را افزایش میدهد.
در کشاورزی، این نمونههای IoT به مدیریت پایدارتر و پربارتر زمینها کمک میکنند. کشاورزان میتوانند منابع خود را بهطور کارآمدتری استفاده کنند، محصولدهی را افزایش دهند و در عین حال از محیط زیست محافظت کنند.
نمونههای IoT در خردهفروشی برای بهبود تجربه مشتری
با استفاده از دستگاههای مختلف IoT، خردهفروشان تجربه خرید در فروشگاه را بهینهسازی کرده و لجستیک بین انبارها و فروشگاهها را خودکارسازی میکنند. این اقدامات باعث میشود مشتریان از تجربه خرید رضایت بیشتری داشته باشند و خردهفروشان سریعتر به تقاضای مشتریان پاسخ دهند.
- سیستمهای پرداخت هوشمند: دستگاههای پرداخت متصل، فرآیند پرداخت را سریعتر و بدون اختلال انجام میدهند. مشتریان از زمان انتظار کمتر و تجربه خرید کارآمدتر بهرهمند میشوند.
- پیشنهادات شخصیسازیشده: قفسههای هوشمند رفتار مشتریان در فروشگاه را تحلیل کرده و پیشنهادات هدفمند را مستقیماً به گوشیهای هوشمند آنها ارسال میکنند. این توصیههای شخصیسازیشده، رضایت مشتریان را افزایش داده و فروش را تقویت میکند.
- مدیریت خودکار موجودی: قفسههای هوشمند، سطح موجودی را بهصورت پیوسته پایش کرده و در صورت کمبود کالا، سفارشات جدید را بهصورت خودکار ثبت میکنند. این کار از کمبود کالا جلوگیری کرده و سطح موجودی را بهینهسازی میکند.
این نمونههای کاربرد IoT باعث کارآمدتر شدن فرآیندهای خرید و لجستیک شده و در نهایت، تجربه خرید مشتریان و شرایط کاری کارکنان را بهبود میبخشد. این امر به افزایش رضایت مشتریان و تقویت رقابتپذیری خردهفروشان منجر میشود.
ترویج حفاظت از محیط زیست از طریق کاربردهای IoT
در پایش محیط زیست، سیستمهای متصل IoT بهصورت مستمر دادههایی درباره کیفیت هوا، منابع آب، وضعیت خاک و دادههای آبوهوایی از زیستگاههای مختلف جمعآوری میکنند. این کاربردها به تقویت حفاظت از محیط زیست و مدیریت بهتر ریسکهای ناشی از سیل یا زلزله کمک میکنند.
- کیفیت هوا: در شهرها، دستگاههای IoT غلظت آلایندهها در هوا را اندازهگیری کرده و دادههای لحظهای را به نهادهای زیستمحیطی ارسال میکنند. این نهادها میتوانند سریعاً اقدامات لازم برای بهبود کیفیت هوا را آغاز کنند.
- منابع آبی: حسگرهای موجود در رودخانهها و دریاچهها، میزان آب، تعداد ماهیها و سطح آلودگی را ثبت میکنند. مشکلات زیستمحیطی در مراحل اولیه شناسایی شده و از فجایعی مانند سیل جلوگیری میشود.
با کمک کاربردهای IoT در صنایع مختلف، دولتها، نهادهای محلی و سازمانها میتوانند سریعتر به تغییرات محیطی واکنش نشان دهند. از سوی دیگر، شرکتها میتوانند ردپای کربنی خود را کاهش داده، مقررات زیستمحیطی را رعایت کنند و برنامهریزیهای تجاری خود را بر اساس شرایط آبوهوایی تطبیق دهند.
نتیجهگیری: کاربردهای IoT برای آیندهای پایدار و قابل زندگیتر
اینترنت اشیا در حال حاضر بسیاری از صنایع و جنبههای زندگی روزمره را تغییر داده است؛ از شهرها تا کشاورزی و بهداشت. نمونههای IoT ارائهشده، بهرهوری، ایمنی و پایداری را در صنایع مختلف و در منازل خصوصی بهبود میبخشند.
شرکتها از فرآیندهای بهینهسازیشده، پایش دقیقتر، کاهش هزینههای عملیاتی و تصمیمگیریهای بهتر در لحظه بهرهمند میشوند. در منازل نیز، دستگاههای IoT سیستمهای روشنایی و گرمایشی را خودکارسازی کرده و زندگی را راحتتر و ایمنتر میسازند.
سوالات متداول درباره کاربردهای IoT در صنایع مختلف
- اینترنت اشیا کجا استفاده میشود؟
- IoT در صنایعی مانند تولید، بهداشت، شهرها، کشاورزی و خردهفروشی کاربرد دارد.
- نمونههای کاربرد IoT چیست؟
- نمونهها شامل شهرهای هوشمند، خانههای هوشمند، وسایل نقلیه خودکار، صنعت ۴.۰ و سیستمهای بهداشتی شبکهای است.
- کاربردهای IoT در بخش تولید چیست؟
- در صنعت، IoT برای نگهداری پیشبینیشده، پایش تولید و خودکارسازی فرآیندها استفاده میشود.
- نمونههای دستگاههای IoT در زندگی روزمره چیست؟
- کاربردهای روزمره شامل دستگاههای هوشمند خانگی مانند ترموستاتها یا دوربینهای امنیتی متصل به اپلیکیشنها است.
منبع: https://www.a1.digital/knowledge-hub/11-iot-examples-across-different-industries/